Η φλεγμονή του κόλπου ονομάζεται κολπίτιδα. Όταν ευθύνεται για τη φλεγμονή αυτή λοίμωξη από μύκητα, τότε μιλάμε για μυκητιασική κολπίτιδα ή αλλιώς κολπίτιδα από μύκητα.
Ο μύκητας Candida είναι ένας μικρο-οργανισμός. Αποτελείται από πολλά στελέχη αλλά στον άνθρωπο ο πιο συχνός είναι ο μύκητας Candida albicans. Ο μύκητας αυτός ζει στο 80% των ανθρώπων χωρίς να προκαλεί την παραμικρή λοιμωξη.
Ανευρίσκεται κυρίως στον πεπτικό σωλήνα, δηλαδή κυρίως στο παχύ έντερο, και αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου μαζί.
Η χλωρίδα του εντέρου είναι αποτέλεσμα μιας οικολογικής ισορροπίας μεταξύ των γαλακτοβάκιλλων και των υπολοίπων μικρο-οργανισμών όπως ο candida. Από τη χλωρίδα του έντερου δημιουργείται και η χλωρίδα του περινέου και του κόλπου της γυναίκας.
Συμπτώματα όταν υπάρχει κολπίτιδα από μύκητα.
- κνησμός – φαγούρα
- ερεθισμός – ερυθρότητα- οίδημα στα εξωτερικά γεννητικά όργανα
- λευκά πηχτά κολπικά υγρά σε μικρά κομμάτια, που μοιάζουν με κομμάτια γιαούρτι.
- ενόχληση- πόνος στην ούρηση
- ενόχληση – πόνος στη σεξουαλική διείσδυση
Η διάγνωση πραγματοποιείται με την κλινική εξέταση καθως και με την καλλιέργεια κολπικού υγρού.
Παράγοντες που βοηθούν την ανάπτυξη του μύκητα Candida
Στις περιπτώσεις που οι γαλακτοβάκιλλοι μειώνονται σε αριθμό, οι υπόλοιποι μικρο-οργανισμοί όπως o Candida πολλαπλασιάζονται. Συγκεκριμένα, η φυσιολογική αυτή χλωρίδα (γαλακτοβάκιλλοι) παράγει αμινοξέα, βιταμίνες (Β και Κ) και αντιβιοτικές ουσίες που προστατεύουν το βλεννογόνο, σκοτώνοντας τα εχθρικά βακτήρια ή αλλάζοντας το pH (την οξύτητα) του εντέρου, ώστε αυτά να μην μπορούν να επιζήσουν. Όταν όμως η ισορροπία ωφέλιμων και βλαβερών βακτηρίων διαταραχθεί, οι μύκητες πολλαπλασιάζονται πρωτίστως στο παχύ έντερο, απελευθερώνοντας τοξικές ουσίες, που επηρεάζουν και άλλα μέρη του σώματος. Oι παράγοντες που μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου είναι πολλοί και διαφορετικοί. Στις μέρες μας, μερικοί από τους πιο σημαντικούς είναι οι εξής:
- Η χρήση αντιβιοτικών, ιδίως από το στόμα. Τα αντιβιοτικά θα μειώσουν τον αριθμό των γαλακτοβάκιλλων, τόσο στο έντερο όσο και στον κόλπο της γυναίκας.
- Η σύγχρονη διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και ζάχαρη, άριστες «τροφές» για το ζυμομύκητα (Candida).
- Η ανοσοκαταστολή δηλαδή η μείωση της άμυνας του οργανισμού (κόπωση, AIDS, χημειοθεραπεία, κορτικοστεροειδή).
- O σακχαρώδης διαβήτης.
- Η αλλαγή συνθηκών του κόλπου (πλύση με αντισηπτικά, λήψη αντιβιοτικών, έμμηνος ρύση), δηλαδή αλλαγή στο pH του κόλπου και στη χλωρίδα του με τον αριθμό των γαλακτοβάκιλλων.
- Η υγρασία και η υψηλή θερμοκρασία βοηθούν στον πολλαπλασιασμό του μύκητα.
Αντιμετώπιση της κολπίτιδας από Μύκητα.
Η κολπίτιδα χρειάζεται θεραπεία από το στόμα ή τοπικά με αντιμυκητισιακές ουσίες (φλουκοναζόλη, ιτρακοναζόλη,κετοκοναζόλη κ.ά.). Καλό θα ήταν να λαμβάνει θεραπεία και ο ερωτικός σύντροφος, για την αποφυγή επαναλοίμωξης.
Τα σκευάσματα που επαναφέρουν τη φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου (πρεβιοτικά και προβιοτικά), είναι εξίσου σημαντικά, ώστε να μειωθούν τα ποσοστά υποτροπής, κυρίως για τον πεπτικό σωλήνα, το περίνεο και τα γεννητικά όργανα.
Υπάρχει κάποια δίαιτα για την καταπολέμηση της Candida; Δηλαδή υπάρχουν τροφές που επιδεινώνουν την κατάσταση;
Όπως προ-αναφερθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός αυτού του μύκητα βρίσκεται στο έντερο. Ο μύκητας ανήκει στους ζυμομύκητες οπότε χρειάζεται υδατάνθρακες. Αν κριθεί λοιπόν απαραίτητο, αποκλείονται οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, η ζάχαρη και οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε μύκητες (τυρί ροκφόρ) ή υγρασία (ψωμί).
Ακόμα, σημαντική είναι η γενικότερη τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (αντιοξειδωτικά στοιχεία) μέσω του εμπλουτισμού της διατροφής με λαχανικά, φρούτα και δημητριακά.
Η λήψη προβιοτικών (γαλακτοβάκκιλλων της εντερικής χλωρίδας) με ή χωρίς τη λήψη πρεβιοτικών (ιχνοστοιχεία που αποτελούν θρεπτικά στοιχεία για τα προβιοτικά) μειώνουν αισθητά τα ποσοστά υποτροπής ή προλαμβάνουν τη μυκητίαση στις περιπτώσεις αντιοβιοθεραπείας.
Υπάρχει τρόπος να προφυλαχθούμε από μια τυχόν έξαρση μυκητίασης στο μέλλον;
Το κλειδί της επιτυχίας στην αποφυγή της καντιντίασης είναι η ισορροπία στην εντερική χλωρίδα και η ισχυρή άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος μας. Συνεπώς η σωστή διατροφή με τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής εάν χρειάζεται, όπως προβιοτικά και πρεβιοτικά, τη λήψη ιχνοστοιχείων που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα προλαμβάνουν τις μυκητιασικές λοιμώξεις. Τα παραπάνω συμπληρώματα διατροφής γίνονται απαραίτητα σε περιπτώσεις λήψης αντιβιοτικού.
Επίσης η άμεση εξέταση από ιατρό και η λήψη της σωστής αντιμυκητιασικής θεραπείας ακόμα και προληπτικά σε ορισμένες περιπτώσεις, προφυλάσσει από την υποτροπή. Δηλαδή, κατά την έμμηνο ρύση που αλλάζει το pH του κόλπου, οι συνθήκες γίνονται πιο κατάλληλες για την ανάπτυξη των μυκήτων. Γι’αυτό και συστήνεται στις περιπτώσεις γυναικών με υποτροπιάζουσες μυκητιασικές κολπίτιδες να λαμβάνεται προληπτική θεραπεία κάθε μήνα για λίγες μέρες.
Στο παρακάτω απόσπασμα της συνέντευξής μου στην εκπομπή “Έξυπνη ζωή¨ στην ΕΤ3, αναφέρομαι στην κολπίτιδα από μύκητα κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω της ζέστης και της υγρασίας στη θάλασσα.