Η κύστη στην ωοθήκη είναι μόρφωμα συνέπεια εγκόλπωσης μέσα στην ωοθηκικό ιστό. Η υφή, το μέγεθος και η ιστολογική ταυτότητα της κύστης στην ωοθήκη ποικίλει.
Χρήζουν χειρουργικής επέμβασης μόνο οι οργανικές κύστεις, κι όχι οι λειτουργικές κύστεις που εξαφανίζονται από μόνες τους ή με φαρμακευτική αγωγή.
Οι πιο συνήθεις τύποι οργανικών κύστεων είναι:
- το κυσταδένωμα
- η ενδομητριωσική κύστη (σοκολατοειδής κύστη)
- η δερμοειδής κύστη (τεράτωμα ωοθήκης).
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι πολυκυστικές ωοθήκες δεν παρουσιάζουν κύστεις μεγάλου μεγέθους (> 4εκ).
Πως γίνεται η διάγνωση μιας κύστης στην ωοθήκη ;
Στις περισσότερες περιπτώσεις μια γυναίκα με κύστη στην ωοθήκη είναι ασυμπτωματική, δηλαδή δεν έχει καμμία ενόχληση. Συνήθως όταν η κύστη ξεπερνά τα 4 εκατοστά σε διάμετρο, η γυναίκα μπορεί να εμφανίζει πόνους στην κοιλιά, δυσμηνόρροια, ή πόνο στην επαφή.
Μια σωστή διάγνωση της θα κρίνει εάν χρήζει χειρουργικής αντιμετώπισης ή όχι. Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό να προσδιοριστεί ο τύπος της κύστης και να αποκλειστεί στο ελάχιστο ο κίνδυνος για κακοήθεια. Σημαντικοί αρωγοί για τη διάγνωση της είναι :
- το γυναικολογικό υπερηχογράφημα ( από το οποίο μαθαίνουμε το μέγεθος, το περιεχόμενο (υγρό, συμπαγές), το σχήμα και το πάχος των τοιχωμάτων καθώς και την αιμάτωση της κύστης). Η πιστοποίηση του ιατρού από το διεθνή οργανισμό ΙΟΤΑ, βοηθά στην πιθανή προ-εγχειρητική διάγνωση της κύστης της ωοθήκης, και στη σωστή αντιμετώπιση της.
- O αιματολογικός δείκτης CA 125.
Μερικές φορές χρειάζεται να καταφύγουμε και στη μαγνητική τομογραφία, ώστε να προσδιοριστεί καλύτερα η υφή της κύστης.
Κύστη ωοθήκης – θεραπεία
Οι λειτουργικές κύστεις ωοθηκών υποχωρούν συνήθως μετά από μια ή δύο περιόδους , ή μετά από λήψη αντισυλληπτικών χαπιών.
Πρέπει να γίνεται χειρουργική αφαίρεση των οργανικών κύστεων για τους παρακάτω λόγους:
- Το μέγεθος της κύστης μπορεί να μεγαλώσει με το χρόνο, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη τη χειρουργική αφαίρεσή της, και τη διατήρηση όσο περισσότερου υγιή ωοθηκικού ιστού.
- Κίνδυνος συστροφής της ωοθήκης και του εξαρτήματος, λόγω της αύξησης του βάρους της ωοθήκης από την παρουσία της κύστης.
- Οταν ο συνδυασμός υπερηχογραφήματος και αιματολογικού δείκτη μας δίνουν πιθανότητα για κακοήθεια > 3 %, σύμφωνα με το στατιστικό μοντέλο του διεθνούς οργανισμού IOTA .
- Στα πλαίσια υπογονιμότητας η παρουσία κύστης στην ωοθήκη μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο, και χρειάζεται αφαίρεση.
Η λαπαροσκοπική χειρουργική αφαίρεση όλης της κύστης με την κάψα της, μειώνει την πιθανότητα υποτροπής, διατηρώντας την αναπαραγωγική λειτουργία της υπόλοιπης ωοθήκης.
Η νοσηλεία μετά τη λαπαροσκοπική αφαίρεση κύστης ωοθήκης είναι μικρότερη των 24 ωρών. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία. Η ανάρρωση διαρκεί συνήθως λιγότερο από μία εβδομάδα.